در این مقاله از تفکر آگاه ذیل روانشناسی کودک به بررسی مسئه بی ادبی در کودکان پرداخته‌ایم.
تعریف بی‌ادبی در کودکان
بی‌ادبی در کودکان به مجموعه‌ای از رفتارهای توهین‌آمیز و غیرمحترمانه اطلاق می‌شود که در آنها به نوعی به دیگران بی‌احترامی می‌شود. این رفتارها می‌تواند شامل فحش دادن، فریاد زدن، مشاجره کردن، رد درخواست‌های والدین، نادیده گرفتن آنها یا استفاده از نام‌های توهین‌آمیز باشد. در صورتی که کودک چنین رفتارهایی از خود نشان دهد، والدین باید به این مسئله توجه کنند و اقدامات لازم برای اصلاح آن را انجام دهند.
دلایل بی‌ادبی در کودکان
بی‌ادبی در کودکان معمولاً به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. این دلایل می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
تربیت نادرست: گاهی والدین نیز به دلیل عدم آگاهی یا تجربیات منفی خود، نمی‌توانند رفتارهای محترمانه را به فرزندان خود بیاموزند. این مسئله به طور مستقیم بر تربیت کودک تأثیر می‌گذارد. همچنین آنها خودشان رفتار مناسب والدین مسئول را ندارند از اینرو فرزندشان نیز با شرایط نامناسب تربیتی رشد پیدا می‌کند.
تقلید از دیگران: کودکان به شدت از محیط و رفتار اطرافیان خود تاثیر می‌پذیرند و ممکن است از والدین یا هم‌سالان خود رفتارهای بی‌ادبانه را یاد بگیرند.
عدم اعتماد به نفس: کودکانی که احساس ناامنی و کمبود اعتماد به نفس دارند، ممکن است به شیوه‌ای تدافعی و با پرخاشگری نسبت به اطرافیان واکنش نشان دهند.
خودشیفتگی: برخی کودکان ممکن است به دلیل یادگیری رفتارهای خودمحورانه از دیگران، هیچ ارزشی برای دیگران قائل نشوند و فقط به فکر رفع نیازهای خود باشند.
فقدان مهارت خودکنترلی: کودکانی که به استقلال افراطی و انجام کارها به روش خود معتقدند، معمولاً نسبت به نظرات و خواسته‌های دیگران بی‌توجه هستند.
استرس و فشار روانی: فشارهای روانی و استرس ناشی از مسائل خانوادگی، مدرسه یا مشکلات دیگر می‌تواند موجب بروز رفتارهای بی‌ادبانه در کودکان شود.
راهکارها برای برخورد با بی‌ادبی در کودکان
حفظ آرامش و عدم واکنش شدید: اولین قدم در برخورد با بی‌ادبی کودک، حفظ آرامش است. در شرایطی که کودک بی‌احترامی می‌کند، نباید به سرعت واکنش نشان داد. فریاد زدن یا تنبیه سریع نه تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند موجب تشدید رفتار کودک شود. به جای این واکنش‌ها، با صبر و درک به کودک نشان دهید که بی‌ادبی قابل تحمل نیست.
ایجاد مرزهای روشن و توضیح عواقب رفتار بی‌ادبانه: به کودک خود باید توضیح دهید که چه رفتارهایی قابل قبول است و چه رفتارهایی بی‌ادبانه محسوب می‌شود. اگر کودک در برابر یک رفتار بی‌ادبانه اصرار کند، باید عواقب آن رفتار را به وضوح بیان کنید. مثلاً می‌توانید بگویید: «اگر این رفتار را ادامه دهی، اجازه نخواهی داشت که با دوستانت بازی کنی.»
الگو بودن برای کودک: یکی از بهترین روش‌ها برای آموزش ادب به کودک، این است که خود شما رفتارهای محترمانه و مودبانه‌ای از خود نشان دهید. کودکان از والدین خود الگو می‌گیرند. اگر شما همیشه با ادب و احترام با دیگران رفتار کنید، کودک شما نیز این رفتارها را یاد خواهد گرفت.
شناسایی علت اصلی رفتار بی‌ادبانه: در بسیاری از موارد، بی‌ادبی کودک به دلیل مشکلات و چالش‌های درونی او مانند احساسات منفی، استرس یا مشکلات اجتماعی است. برای رسیدگی به این مسئله، باید سعی کنید علت اصلی رفتار کودک را شناسایی کرده و به آن پرداخته شود. اگر کودک از چیزی ناراحت است، به او فرصت دهید تا احساسات خود را بیان کند و به او کمک کنید تا راه‌حل‌هایی برای مواجهه با آن پیدا کند.
توجه به نیازهای عاطفی کودک: کودکانی که بی‌ادبانه رفتار می‌کنند، ممکن است به توجه و محبت بیشتری نیاز داشته باشند. در این موارد، شما باید به کودک خود محبت کرده و احساسات او را تأیید کنید. وقتی کودک می‌بیند که شما به او توجه می‌کنید و به احساسات او احترام می‌گذارید، رفتارهای منفی و بی‌ادبانه کاهش می‌یابد.
استفاده از گفتگوی مؤثر: در شرایطی که کودک رفتار بی‌ادبانه‌ای از خود نشان می‌دهد، به جای تنبیه فوری، با او در آرامش صحبت کنید. به او بگویید که چرا رفتار او برای شما قابل قبول نیست و چطور باید به دیگران احترام بگذارد. استفاده از گفتگوهای مؤثر و بدون قضاوت، می‌تواند به کودک کمک کند تا رفتارهای خود را تغییر دهد.
تشویق رفتارهای مثبت: علاوه بر برخورد با بی‌ادبی، تشویق و پاداش دادن به رفتارهای مثبت نیز اهمیت دارد. وقتی کودک رفتار خوبی از خود نشان می‌دهد، او را تحسین کنید و از او به دلیل رفتار محترمانه‌اش قدردانی کنید. این کار موجب می‌شود که کودک برای تکرار این رفتار تلاش کند.
نصب قوانین ثابت و اجرایی: ایجاد قوانین و قواعد ثابت در خانه به کودک کمک می‌کند تا بداند چه انتظاراتی از او داریم. زمانی که این قوانین به طور مداوم و بدون تغییر اعمال شوند، کودک بیشتر تمایل پیدا می‌کند که از آنها پیروی کند. همچنین، باید عواقب رفتارهای بی‌ادبانه را بدون استثنا اعمال کنید تا کودک بفهمد که این رفتارها قابل تحمل نیستند.
مراجعه به مشاور یا روانشناس: در صورتی که رفتار بی‌ادبانه کودک با روش‌های مختلف قابل تغییر نباشد، ممکن است نیاز به کمک حرفه‌ای داشته باشید. مشاوره با روانشناس کودک می‌تواند به شناسایی مشکلات عمیق‌تر و ارائه راهکارهای مؤثر کمک کند.
نتیجه‌گیری بی‌ادبی در کودکان یک مسئله قابل‌حل است، اما نیاز به صبر، آگاهی و تلاش مستمر دارد. والدین باید به کودک خود بیاموزند که ادب و احترام از ویژگی‌های مهم در روابط انسانی است و باید از دوران کودکی این مهارت‌ها را در او پرورش دهند. با پیگیری مداوم و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توان به نتایج مثبت دست یافت و کودک را به فردی محترم و اجتماعی تبدیل کرد.